'Samen sterven was hun diepste wens'
In liefde ingeslapen, hand in hand. Nadat ze 65 jaar lief en leed hadden gedeeld, maakten Nic en Trees Elderhorst samen hun laatste reis. Op 4 juli stierven ze thuis in Didam, te midden van hun geliefden.
Voor Nic en Trees was het leven op. Hij (91) was vijf jaar geleden getroffen door een herseninfarct. Sindsdien was zijn mobiliteit sterk beperkt, bovendien kreeg hij te maken met een stapeling van lichamelijke problemen, met veel pijn en geregeld ziekenhuisopnames als gevolg. Antibiotica hield hem nog in leven.
Zij (eveneens 91) takelde langzaam af doordat de zorg voor hem zwaar was. Ook werd het lopen steeds moeilijker en werd haar geheugen minder. Samen konden ze het, met hulp van buren, vrienden en thuiszorg, net redden. Maar het angstbeeld zonder de ander verder te moeten leven, in een verpleeghuis, drong zich steeds nadrukkelijker op. Daarnaast vonden ze dat hun leven geen doel meer had.
Kort na zijn infarct, in 2012, hadden Nic en Trees Elderhorst uit Didam al euthanasieverklaringen opgesteld. Vervolgens verdiepten ze zich samen met de kinderen in de mogelijkheden van vrijwillige levensbeëindiging. Nadat een specialist begin dit jaar vasculaire dementie bij Trees vaststelde - een progressieve en dodelijke vorm van dementie - werd het mogelijk een concreet euthanasieverzoek in te dienen bij de Levenseindekliniek.
Samen sterven was hun diepste wens
Wilsbekwaam
,,Al snel werd duidelijk dat er niet te lang gewacht kon worden”, vertellen de dochters. ,,De geriater stelde vast dat onze moeder nu nog wilsbekwaam was. Echter, bij overlijden van onze vader zou ze volledig ontregeld kunnen raken en in een verpleeghuis opgenomen moeten worden. Iets wat ze absoluut niet wilde. Samen sterven was hun diepste wens."
Intensief
Nadat de Levenseindekliniek hun verzoek in behandeling had genomen, nam de hele procedure uiteindelijk een half jaar in beslag. ,,Een intensieve periode", blikken de dochters terug. Om te toetsen of beiden onafhankelijk van elkaar de wens hadden te sterven, werden twee teams aangesteld, voor ieder één. Die voerden afzonderlijk gesprekken om de levenseindewens te onderzoeken. Nadat ook twee onafhankelijke SCEN-artsen (SCEN staat voor Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland) beide verzoeken ontvankelijk hadden verklaard, is met hen een datum vastgelegd.
Intens
Nic en Trees Elderhorst informeerden zelf buren en vrienden over hun keuze, waarbij ze veel begrip en steun kregen. Ze namen van iedereen afscheid, een heel intens proces. Ook rond de voorbereidingen van de uitvaart namen ze de regie in eigen handen. Op de bewuste dag spraken ze lieve woorden tegen elkaar. ,,Ze gaven elkaar een dikke kus en rustig en zelfverzekerd zijn ze hand in hand ingeslapen. Volgens hun eigen wens.’’
Samen sterven kan vaak niet
De wens van bejaarde partners die samen willen sterven wordt lang niet altijd gehonoreerd. Duo-euthanasie blijft een relatieve zeldzaamheid in Nederland, het gaat om enkele gevallen per jaar. Dat zeggen diverse instanties die bij euthanasie zijn betrokken.
Exacte cijfers over het aantal afgewezen en uitgevoerde verzoeken zijn er niet, omdat hier geen registratie van bijgehouden wordt. ,,Het is feitelijk toeval wanneer beide personen gelijktijdig aan de voorwaarden voor euthanasie voldoen'', zegt woordvoerder Dick Bosscher van de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Levensbeëindiging (NVVE). ,,Duo-verzoeken worden daarom zelden gehonoreerd.'' Vaak is bij één van beide partners slechts sprake van 'voltooid leven', niet van ondraaglijk en uitzichtloos lijden.
De moeilijkheid is dat beide echtelieden allebei ongeveer in dezelfde fase van hun ziekteproces moeten zitten en dat is vrij uitzonderlijk
Uitzonderlijk
,,Het komt vaker voor dat een verzoek van een echtpaar bij ons wordt ingediend, maar het aantal dat echt euthanasie krijgt is in verhouding een stuk kleiner'', zegt woordvoerder Koos van Wees van de Levenseindekliniek. Een landelijke organisatie die euthanasieverzoeken in behandeling neemt wanneer de eigen huisarts dat niet wil. ,,De moeilijkheid is dat beide echtelieden allebei ongeveer in dezelfde fase van hun ziekteproces moeten zitten en dat is vrij uitzonderlijk. Vaker komt het voor dat de een verder in het proces is; de ander wil graag mee want die ziet een toekomst alleen niet zitten. Als reden voor euthanasie is dat vaak te weinig.’’
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMEvan Gershkovich
Uur wandelen per dag en schaken via de post: zo doorstond Amerikaanse journalist jaar van isolatie
-
PREMIUMColumn
Luister serieus naar mensen die geen uitweg meer zien, maar zet spotlight niet zo op verhalen over doodswens
Kitty Herweijer schrijft drie keer per week over wat haar bezighoudt. -
PREMIUMColumn4
Ik zal altijd tegen mijn dochter en zoon zeggen dat Vinícius Júnior de allerbeste voetballer is
Özcan Akyol schrijft drie keer per week over wat hem bezighoudt. -
PREMIUMMET VIDEO
Papegaai Koko kwam ter wereld in de Tweede Wereldoorlog en versleet meerdere baasjes
Praten doet-ie niet, maar geluid maken kan de stokoude papegaai Koko (84) nog altijd als de beste. Ondanks zijn bijzondere leeftijd is hij nog altijd vrolijk onderdeel van het papegaaienhuishouden van Ashvin Ghisyawan (42). Ook op internet valt de bejaarde amazonepapegaai in de smaak: samen met zijn maatjes heeft-ie namelijk al meer dan 70.000 volgers.Utrecht -
Plastic scheiden gebeurt overal anders en is ook nog eens duurder. Heeft het zo nog wel zin?
Vuilniszakken aan lantaarnpalen, ondergrondse containers, een extra kliko voor de deur of toch nascheiding. Overal gelden weer andere regels voor de inzameling van plastic afval. En nu is het nog maar de vraag of al dat scheiden überhaupt zin heeft, omdat gerecycled plastic veel duurder is dan nieuw materiaal. Wat nu?
-
41
Vlees en vis uit de helft van de recepten van onder meer Conimex, Knorr, Jumbo, Plus en Koh Tai
-
-
-
Paasweekend zou warm en zonnig zijn, maar dat valt tegen: in het westen wordt het wellicht maar 11 graden
Een blauwe lucht, een stralende zon en 20 graden: zo zou het weer worden met Pasen. Tenminste, zo werd afgelopen week voorspeld. Dat blijkt toch iets te voorbarig. Al maakt het uit waar je in Nederland verblijft, want er zijn grote temperatuurverschillen. -
PREMIUMhuisarts vertelt2
Meneer Bolkestein hapt naar adem, maar de coassistent en ik horen niets bij de longen
De coassistent van huisarts Rutger Verhoeff heeft het benauwd. Hij hoort bij zijn patiënt met de stethoscoop weinig, terwijl meneer Bolkestein toch echt zichtbaar naar adem hapt. Maar dan ontdekt de huisarts wat er mis is.
-
PREMIUM
Omega 3 kan hart- en vaatziekten voorkomen, maar je lichaam maakt het zelf niet aan: in deze voeding zit het
-
PREMIUM51
Arie baalt als een stekker van zijn peperdure laadpaal en warmtepomp: ‘Ik word gewoon gestraft’
Je kunt de krant niet openslaan of het gaat over energiebedrijven die klanten voortaan laten betalen om zonnestroom te storten op het net. ,,Een terugleverboete’’, zegt Arie Verkerk. Hij investeerde een halve ton in allerlei maatregelen en heeft daar inmiddels spijt van. ,,We zijn met zijn allen bezig elkaar voor de gek te houden. Als ik dit van tevoren geweten had, dan had ik mijn geld aan iets anders uitgegeven.’’Nieuw-Lekkerland -
-
PREMIUMmet video
De ‘transpaniek’ beperkt zich niet alleen tot de fysieke sporten